W przypadku, gdy działka, na której mamy zamiar postawić dom  leży w miejscowości, która nie posiada miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, konieczne będzie złożenie wniosku o wydanie decyzji o warunkach zabudowy.

Wniosek składamy w urzędzie danej gminy (miasta). Wzór wniosku jest dostępny w urzędzie ( w wydziale architektury), w niektórych przypadkach możemy pobrać go ze strony internetowej urzędu.

Wnioski mogą się od siebie różnić, ale w każdym z nich będziemy musieli zawrzeć poniższe informacje:
- Musimy podać, co jest przedmiotem inwestycji, czyli czy jest to budowa budynku mieszkalnego, rozbudowa, przebudowa, zmiana sposobu użytkowania itd.    
- Wskazujemy położenie, adres działki z numerem i obrębem ewidencyjnym
- Określamy planowany sposób zagospodarowania terenu, charakterystykę zabudowy i zagospodarowania terenu, w tym przeznaczenia i gabarytów projektowanych obiektów budowlanych, przedstawione w formie opisowej i graficznej. W szczególności opisujemy: liczbę kondygnacji, wymiary budynku, wysokość gzymsu lub okapu, wysokość kalenicy, szerokość elewacji frontowej, geometrię dachu oraz rodzaj poddasza.
- Podajemy przybliżone zapotrzebowanie na media, tj. woda, energia elektryczna, gaz, sposób odprowadzania odpadów oraz wyjazd z działki na drogę publiczną.
- Określamy, czy inwestycja będzie oddziaływać na środowisko naturalne.
- Jeżeli budujemy obiekt handlowy, musimy określić powierzchnię sprzedażową.
- Wskazujemy właściciela lub właścicieli terenu, na którym ma być realizowana inwestycja.  

Do wniosku musimy dołączyć:
- 2 egzemplarze kopii mapy zasadniczej lub kopie mapy katastralnej,  przyjętych do państwowego zasobu geodezyjnego i kartograficznego, obejmujących teren, którego wniosek dotyczy wraz z obszarem wokół działki objętej wnioskiem o wymiarach równych co najmniej trzykrotnej szerokości frontu działki, nie mniejszej jednak niż 50 m, a także obejmujących obszar, na który ta inwestycja będzie oddziaływać, w skali 1:500 lub 1:1000, w stosunku do inwestycji liniowych, również w skali 1:2000. 
- Wypis z rejestru gruntów – dla terenu objętego inwestycją.
- Graficzny obraz elewacji projektowanego budynku.
- Graficzna koncepcja zagospodarowania działki( usytuowanie dojść i dojazdów, ogrodzenie, altany, schowki na odpady stałe, żywopłoty, krzewy, drzewa).

Urząd teoretycznie rozpatruje wniosek w ciągu dwóch miesięcy, ale w praktyce może to trwać nawet pół roku. Decyzja jest ważna bezterminowo, ale może ona wygasnąć w przypadku, gdy ktoś inny uzyska pozwolenie na budowę na tej samej działce lub gmina zatwierdzi miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego, który ma inne wytyczne niż te w uzyskanej
decyzji.